۱- کلمات هم آوا :
۲- کلمات هم نویس
۳- کلمات هم آوا و هم نویسه
واژه هایی هستند که تلفظ ( آوا )ی یکسانی دارند . اما از نظر نوشتن و معنی و اشتقاق متفاوتند. کلماتی مانند :
خویش : خود - فامیل / خیش : وسیله شخم زدن
حیات : زندگی / حیاط : فضای باز خانه
ارز : پول خارجی / ارض : زمین / عرض: پهنا
******************************************
******************************************
کلمات هم نویسه : از اسمش پیداست . واژه هایی که نوشتن یکسان دارند اما از نظر معنی و تلفظ متفاوتند.
کلماتی مانند :
مِهر : محبت ؛ ماه مهر / مُهر : وسیله چاپ دستی
گِل : خاک / گُل :
کُشتی / کِشتی
مسلم / مسلّم
نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی
گوهر مخزن اسرار همان است که بود حقه ی مِهر بدان مُهر و نشان است که بود
************************************
************************************
دسته دیگری از کلمات نیز وجود دارد که در کتاب فارسی راهنمایی نیامده اما آشنایی با آن به نظر ضروری می رسد .
کلمات هم آوا - هم نویسه :
کلماتی که در نوشتن و تلفظ یکسانند اما از لحاظ معنی متفاوتند. کلماتی مانند :
شیر : نام حیوان / شیر : شیر آب / شیر : شیر خوردنی
روان : جان / روان : جاری
سیر : نام گیاه سیر / سیر : غذا خورده - متضاد گرسنه
نه من از پرده ی تقوا به در افتادم و بس پدرم نیز بهشت ابد از دست بهشت
آتش است این بانگ نای و نیست باد هر که این آتش ندارد نیست باد
گلاب است گویی به جویش روان همی شاد گردد زبویش روان
****************************
****************************
کلمات ( هم آوا ) و ( هم نویسه ) در بحث آرایه های ادبی ، جناس ناقص نامیده می شوند .
کلمات ( هم آوا _ هم نویسه ) در بحث آرایه های ادبی ، جناس تام نامیده می شوند.
نظرات شما عزیزان: